Jeżeli Bóg z nami, któż przeciwko nam? On, który nawet własnego Syna nie oszczędził, ale Go za nas wszystkich wydał, jakże miałby wraz z Nim i wszystkiego nam nie darować? Któż może wystąpić z oskarżeniem przeciw tym, których Bóg wybrał? Czyż Bóg, który usprawiedliwia? Któż może wydać wyrok potępienia? Czy Chrystus Jezus, który poniósł za nas śmierć, co więcej – zmartwychwstał, siedzi po prawicy Boga i przyczynia się za nami? Któż nas może odłączyć od miłości Chrystusowej? Utrapienie, ucisk czy prześladowanie, głód czy nagość, niebezpieczeństwo czy miecz? (…)

We wszystkim tym odnosimy pełne zwycięstwo dzięki Temu, który nas umiłował. I jestem pewien, że ani śmierć, ani życie, ani aniołowie, ani Zwierzchności, ani rzeczy teraźniejsze, ani przyszłe, ani moce, ani co wysokie, ani co głębokie, ani jakiekolwiek inne stworzenie nie zdoła nas odłączyć od miłości Boga, która jest w Chrystusie Jezusie, Panu naszym.

Rz 8, 31b-39

Drodzy Bracia w Chrystusowym kapłaństwie!

Wkrótce rozpoczniemy świętowanie Paschy. W tym roku w jakże innych okolicznościach naszego życia i życia naszych wspólnot. Dlatego właśnie wybrałem ten fragment Listu do Rzymian, aby z okazji zbliżających się świąt, a zwłaszcza Wielkiego Czwartku, przesłać Wam, moi Bracia, słowa otuchy i duchowej łączności i w ten sposób też samemu doznać pokrzepienia.

Nie będziemy mogli spotkać się na wspólnym celebrowaniu Mszy Świętej Krzyżma w Wielki Czwartek. Święte Triduum Paschalne będę celebrował jedynie z przedstawicielami Kościoła legnickiego w katedrze, podobnie jak Wy w swoich wspólnotach parafialnych – także z ograniczoną liczbą uczestników. Jest to dla nas wszystkich trudne i bolesne doświadczenie.

Wyobrażam sobie, w jak trudnych warunkach obecnie musicie posługiwać i jak odpowiedzialnie wykonujecie swoje posłannictwo. Dla nas wszystkich ta sytuacja stwarza także okazję do tego, abyśmy mogli coraz ściślej jednoczyć się z Chrystusem Najwyższym Kapłanem, który z samego siebie złożył Ojcu za nas nieskalną Ofiarę, i razem z Nim poświęcić się Bogu za zbawienie ludzi.

Wierzę, że wszystko, co Bóg dopuszcza, może zaowocować dobrem, jeżeli tylko całkowicie Mu zaufamy, bo jeżeli Bóg z nami, któż przeciwko nam? Tej ufności w Bożą Opatrzność oraz pewności w pełne zwycięstwo dzięki Temu, który nas umiłował, życzę Wam, drodzy Bracia, z okazji zbliżających się Świąt Paschalnych.

Pragnę Was także zapewnić o mojej modlitwie za Was, o stałej pasterskiej trosce i gotowości, by przyjść Wam z pomocą, gdy zajdzie taka potrzeba.

Serdecznie dziękuję za to, że jesteście wiernymi świadkami zmartwychwstałego Pana, że staracie się każdego dnia gorliwie głosić Jego słowo niosące nadzieję i że sprawując sakramenty, podejmujecie codzienną służbę wobec Waszych wspólnot, mimo niekiedy bardzo trudnych i niebezpiecznych warunków.

Drodzy Kapłani, w Wielki Czwartek będę się z Wami duchowo łączył i polecał Was naszemu Panu, prosząc Go, by obdarzał Was mocą i siłą oraz umacniał swoim Duchem w codziennym posługiwaniu całym swoim życiem. Wszystkich, którzy niosą ciężar choroby i innych dolegliwości czy ograniczeń, oddaję Maryi, Uzdrowicielce i kapłańskiej Matce, a dla tych, których Pan powołał do siebie, upraszam radość udziału w uczcie niebieskiej.

Świąteczne pozdrowienie i błogosławieństwo przesyłam za Waszym pośrednictwem także wszystkim członkom wspólnot, do których zostaliście posłani.

Przyjmijcie moje pasterskie błogosławieństwo

W imię Ojca + i Syna + i Ducha świętego

+ Zbigniew Kiernikowski
Biskup Legnicki

W związku z trwającym stanem pandemii, stosownie do zarządzeń organów państwowych i odpowiednich władz kościelnych, szczególnie w odniesieniu do rozporządzeń
wydanych przez Konferencję Episkopatu Polski, przekazuję duchownym diecezjalnym
i zakonnym posługującym na terenie diecezji legnickiej poniższe wskazania i w oparciu
o kan. 273 i kan. 274 § 2 Kodeksu Prawa Kanonicznego zobowiązuję do wiernego ich przestrzegania. Tym samym zarządzam, co następuje:

I. EUCHARYSTIA

1. Z dniem 29 marca br. dyspensa od obowiązku uczestnictwa w niedzielnej Mszy świętej ulega przedłużeniu do odwołania i dotyczy wszystkich wiernych diecezji legnickiej oraz innych osób, które w tym czasie przebywają na jej terenie.

2. W każdej Mszy świętej i w innych celebracjach może uczestniczyć maksymalnie pięć osób, nie licząc osób sprawujących posługę (por. gov.pl). Ponieważ wypełnienie tego zalecenia będzie stwarzało praktyczne trudności, polecam, aby Msze święte były sprawowane bez udziału wiernych, z wyjątkiem usługujących, a także –nie więcej niż pięciu – osób upoważnionych przez Księdza Proboszcza, w pierwszej kolejności będą to osoby związane z uzgodnioną intencją mszalną. Stosowną informację na ten temat należy wywiesić na drzwiach kościołów oraz przekazać wiernym drogą internetową. Wierni, którzy mają uczestniczyć w liturgii, winni wchodzić do kościoła przez drzwi zakrystii lub innym bocznym wejściem. Na czas Eucharystii kościoły powinny być zamknięte, zaś w ciągu dnia, poza celebracjami, pozostawać otwarte.

3. Jeśli wcześniej przewidziano Mszę św. koncelebrowaną, to w celu umożliwienia uczestniczenia w celebracji przedstawicielom rodzin zamawiających poszczególne intencje należy uwzględnić możliwość sprawowania tych Mszy osobno, w różnych porach. Stanowczo zaznaczam, że takie rozwiązanie nie jest możliwe podczas Triduum Paschalnego.

4. W czasie Mszy św. koncelebrowanej przygotowywanie kielicha, spożywanie z niego i puryfikację należy pozostawić głównemu celebransowi. Komunia święta powinna przebiegać w ten sposób, że najpierw koncelebransi spożywają Ciało Pańskie zanurzone w kielichu Krwi Pańskiej, a dopiero po nich główny celebrans spożywa Krew Pańską z kielicha i puryfikuje naczynia liturgiczne.

5. W kaplicach domów zakonnych i w innych kaplicach półpublicznych w celebracjach uczestniczyć mogą jedynie mieszkańcy domu, bez udziału osób postronnych.

6. Ograniczenie liczby uczestników zgromadzenia do pięciu osób obowiązuje również podczas liturgii pogrzebowej. Liczba ta nie obejmuje celebransa, posługujących i pracowników firmy pogrzebowej. Mszę świętą należy celebrować zgodnie z zaleceniami zawartymi w zarządzeniu Biskupa Legnickiego z dnia 17 marca br. (ldz. 588/SBL/2020), zaś obrzędy ostatniego pożegnania ograniczyć wyłącznie do stacji przy grobie, z udziałem najbliższej rodziny, jednak w liczbie osób nie większej niż pięć.

7. Do odwołania zawieszone zostają wszelkiego rodzaju procesje: z Najświętszym Sakramentem, z relikwiami Świętych czy z obrazami.

8. Zachęcam, aby księża nadal odwiedzali chorych, do których udają się z comiesięczną posługą sakramentalną, a także innych chorych, którzy o to poproszą – jeśli nie ma jakichś przeciwskazań z ich strony. Należy przy tym pamiętać o zakazie odwiedzania osób będących w kwarantannie domowej. Przypominam też, że Komunii św. poza liturgią nie można udzielać w Wielką Sobotę, kiedy to można ją przyjąć jedynie jako Wiatyk.

9. Usilnie zachęcam Duszpasterzy, aby informowali wiernych o możliwości korzystania z Komunii duchowej i do niej zachęcali. Niech pouczają wiernych, że jest to akt modlitewny, który umożliwia osiągnięcie takiego zjednoczenia z Jezusem, jakie daje nam przyjmowanie Go w sakramencie Jego Ciała i Krwi, lecz nie w wymiarze sakramentalnym. Akt ten składa się z trzech elementów: wzbudzenia wiary w realną obecność Chrystusa w Eucharystii, aktu miłości skierowanej ku Niemu oraz wyrażenia pragnienia, aby Jezus zechciał wejść w nasze życie.

II. CELEBRACJE WIELKIEGO TYGODNIA

Niedziela Palmowa

Msze święte należy celebrować z zastosowaniem trzeciej formy: zwykłe wejście. Można dokonać błogosławieństwa palm, jednak bez użycia pobłogosławionej wody.

Msza Krzyżma

Msza Święta Krzyżma będzie celebrowana w późniejszym terminie, o którym kapłani zostaną odpowiednio wcześniej poinformowani, by mogli w niej uczestniczyć. Do tego czasu należy korzystać z olejów pobłogosławionych przed rokiem. W razie potrzeby katedra legnicka posiada ich zapas. Przypominam także, że w razie konieczności każdy kapłan może dokonać poświęcenia oleju do namaszczania chorych, jednak tylko w czasie sprawowania tego sakramentu (zob. Sakramenty chorych. Obrzędy i duszpasterstwo. Wydanie drugie poprawione, Katowice 2009, nr. 21b; 22; 210).

III. ŚWIĘTE TRIDUUM PASCHALNE

Zgodnie z zarządzeniem Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z dnia 25 marca 2020 r., „In tempore Covid-19 (II)” i z Notą wyjaśniającą z 26 marca 2020 r., zezwalam, aby celebracje Triduum Paschalnego poza katedrą i kościołami parafialnymi mogły odbywać się w: Wyższym Seminarium Duchownym, Domu Księży Emerytów, klasztorach i wspólnotach zakonnych oraz w kościołach filialnych, gdzie tradycyjnie odbywały się one w poprzednich latach. Jednocześnie z naciskiem zaznaczam, że w kościele parafialnym może odbyć się tylko jedna celebracja Triduum Paschalnego, to znaczy Mszę Wieczerzy Pańskiej, Liturgię ku czci Męki Pańskiej i Wigilię Paschalną można sprawować tylko jeden raz.   

Wielki Czwartek. Msza Wieczerzy Pańskiej

1. Należy opuścić obrzęd obmycia nóg (mandatum).

2. Na zakończenie Mszy Wieczerzy Pańskiej nie przenosi się Najświętszego Sakramentu do ołtarza adoracji, powinien On pozostać w głównym tabernakulum. Po umieszczeniu tam Najświętszego Sakramentu przewodniczący klęka przed nim. Wtedy śpiewa się hymn Sław, języku, tajemnicę (za odmówienie ostatniej części hymnu: Przed tak wielkim Sakramentem, po Mszy Wieczerzy Pańskiej można uzyskać łaskę odpustu zupełnego). Następnie kapłan pozostaje jeszcze chwilę w cichej adoracji, po czym on i posługujący przyklękają i powracają w ciszy do zakrystii.

3. W celu umożliwienia poszczególnym wiernym indywidualnej modlitwy należy podtrzymać zwyczaj wielkoczwartkowej adoracji (Najświętszy Sakrament w tabernakulum głównym).

Wielki Piątek Męki Pańskiej

1. Zgodnie z wcześniejszymi wskazaniami odwołane są w tym dniu wspólnotowe nabożeństwa Drogi krzyżowej.

2. Polecam, aby do Modlitwy Powszechnej w czasie Liturgii na cześć Męki Pańskiej dodać wezwanie odnoszące się do sytuacji pandemii. Należy je umieścić pomiędzy 9 i 10 wezwaniem z Mszału Rzymskiego. Tekst tego wezwania jest dostępny na stronie diecezji, w zakładce „Święte Triduum Paschalne – materiały”. 

3. Cześć Krzyżowi należy oddawać przez głęboki skłon lub przyklęknięcie, unikając z nim bezpośredniego kontaktu.

4. W celu umożliwienia poszczególnym wiernym indywidualnej modlitwy należy podtrzymać zwyczaj adoracji Najświętszego Sakramentu przy Grobie Pańskim.

Wielka Sobota

Nie należy organizować poświęcenia pokarmów na stół wielkanocny w parafiach. W tym roku ma ono mieć charakter liturgii domowej. Przed śniadaniem niedzielnym słowa błogosławieństwa wypowiada ojciec, matka lub inna dorosła, wierząca osoba. Tekst błogosławieństwa dostępny na stronie diecezji, w zakładce „Święte Triduum Paschalne – materiały”.

Wigilia Paschalna w Wielką Noc

Należy zachować przepisy liturgiczne dotyczące pory celebrowania Wigilii Paschalnej, chociaż będzie ona sprawowana bez obecności licznych wiernych. Przypominam o wciąż obowiązującym w naszej diecezji Zarządzeniu Biskupa Legnickiego z 2007 roku, gdzie czytamy, że tej liturgii nie można rozpoczynać wcześniej niż o godz. 20.00. Przede wszystkim zaś rubryki Mszału rzymskiego zaznaczają, że obrzędów Wigilii Paschalnej nie wolno rozpocząć, zanim nie zapadnie noc, a należy je zakończyć przed świtem.

Część pierwsza: Liturgia światła.

Na początku Wigilii Paschalnej należy pominąć rozpalanie ogniska i procesję na zewnątrz kościoła a wykorzystać propozycję, którą podaje Mszał Rzymski w obrzędach: Niedziela Wielkanocna. Zmartwychwstanie Pańskie. Wigilia Paschalna w Wielką Noc,
nr 13.

Część druga: Liturgia słowa

Pozostaje bez zmian;

Część trzecia: Liturgia chrzcielna

Zachowujemy jedynie odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych, bez pokropienia wodą. Pomija się litanię do Wszystkich Świętych, błogosławieństwo wody chrzcielnej i błogosławieństwo wody do pokropienia.

Część czwarta: Liturgia Eucharystyczna

Pozostaje bez zmian.

Procesja rezurekcyjna

W miejsce procesji rezurekcyjnej można na zakończenie liturgii udzielić błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem przed drzwiami kościoła, a następnie zachować porządek podany w Mszale Rzymskim, jak po powrocie procesji do ołtarza głównego. 

IV. SAKRAMENT POKUTY I POJEDNANIA

1. Zachęcam duszpasterzy, aby udostępnili wiernym numer telefonu i adres mailowy, przez który będą mogli się umówić na indywidualną spowiedź.

2. Duszpasterze winni zachować dyspozycyjność wobec wiernych, którzy zwrócą się z prośbą możliwość przystąpienia do sakramentu pokuty i pojednania.

3. Spowiedź winna mieć miejsce w osobnym pomieszczeniu, umożliwiający sprawowanie sakramentu z zachowaniem stosownej odległości między penitentem a spowiednikiem, a w razie braku takiej możliwości – w często dezynfekowanym, otwartym konfesjonale.

4. Niemożliwa jest spowiedź za pośrednictwem urządzeń komunikacji elektronicznej (np. telefon lub komunikator internetowy). Stolica Apostolska nigdy nie zezwoliła na spowiedź przez telefon, a wszystkie dotychczasowe wypowiedzi wyraźnie zakazują spowiedzi na odległość i wskazują, że w przestrzeni wirtualnej „nie ma sakramentów”.

5. Należy przypomnieć wiernym, że zawsze mają możliwość usposobienia duszy do stanu łaski przez wzbudzenie w sobie aktu żalu doskonałego, który zawiera w sobie zamiar wyspowiadania się jak najszybciej. Katechizm Kościoła Katolickiego objaśnia, że „żal, który wypływa z miłości do Boga miłowanego nade wszystko, jest nazywany żalem doskonałym lub żalem z miłości. Taki żal odpuszcza grzechy powszednie. Przynosi on także przebaczenie grzechów śmiertelnych, jeśli zawiera mocne postanowienie przystąpienia do spowiedzi sakramentalnej, gdy tylko będzie to możliwe” (nr 1452). Zobowiązuję duszpasterzy, aby w obecnej sytuacji, gdy dla wielu osób przystąpienie do spowiedzi sakramentalnej może być nieosiągalne, ukazywali wiernym możliwości duchowego pojednania z Bogiem na takiej drodze oraz aby umieścili informację na ten temat na internetowej stronie parafialnej i wyłożyli ją w przykościelnych gablotach i na ławkach w kościele w formie drukowanej. Pomoce dostępne na stronie diecezjalnej w zakładce „Święte Triduum Paschalne – materiały”.

6. Przypominam również, że w obecnej sytuacji absolucja wielu penitentów równocześnie, bez poprzedniej indywidualnej spowiedzi, w sposób ogólny nie może być udzielana.

7. Już dziś zobowiązuję Księży Proboszczów wszystkich parafii, aby po ustaniu pandemii zorganizowali dzień spowiedzi parafialnej.

V. UROCZYTOŚĆ PIERWSZEJ KOMUNII ŚWIĘTEJ

1. Do Wielkanocy odwołane są wszystkie spotkania z dziećmi komunijnymi i ich rodzicami. Przyjmujemy zasadę, że tak długo, jak szkoły pozostają zamknięte i dzieci mają pozostawać w domach, nie organizujemy dla nich żadnych zajęć w parafii (w tym pierwszych spowiedzi).

2. Po Wielkanocy:

Wariant I: Jeżeli stan epidemii nie zostanie odwołany i dzieci nie wrócą do szkół, to należy odwołać wszystkie I Komunie Święte do czasu ustania epidemii.

Wariant II: Jeżeli po Wielkanocy stan epidemii zostanie odwołany i dzieci wrócą do szkół, to o terminie I Komunii Świętej należy porozmawiać z rodzicami; po wysłuchaniu ich głosów Ksiądz Proboszcz podejmie ostateczną decyzję, biorąc pod uwagę to, co zawierają punkty 3-5.

3. Gdyby rodzice zdecydowali się na I Komunię Świętą swoich dzieci w pierwotnie planowanym (zwykle majowym) terminie, należy uczynić to z zachowaniem najwyższych środków ostrożności, w małych grupach, w wyjątkowych sytuacjach niekoniecznie w niedzielę.

4. Gdyby rodzice nie zdecydowali się na I Komunię Świętą swoich dzieci w pierwotnym terminie, należy im to umożliwić w terminie późniejszym, kiedy sami uznają, że zagrożenie dla ich dzieci minęło.

5. Duszpasterzy zachęcam, by byli w stałym kontakcie (telefonicznym lub mailowym) z rodzinami dzieci komunijnych i wsłuchiwali się w ich potrzeby.

VI. BIERZMOWANIE

Tu również przyjmujemy zasadę, że do czasu odwołania stanu epidemii oraz powrotu dzieci i młodzieży do szkół udzielanie sakramentu bierzmowania pozostaje zawieszone

VII. DODATKOWE INFORMACJE

1. Udzielam dyspensy wszystkim wiernym przebywającym na ternie diecezji legnickiej, którzy chcieliby uzyskać łaskę odpustu zupełnego, a w żaden sposób nie mogą albo mogą jedynie z wielką trudnością wyspowiadać się i przyjąć Komunię św.: mogą oni uzyskać odpust zupełny bez aktualnej spowiedzi i Komunii św., byleby tylko wzbudzili żal doskonały i mieli postanowienie przystąpienia do tych sakramentów, gdy tylko nadarzy się okazja, z zachowaniem pozostałych warunków odpustu.

2. W obecnej chwili, gdy zachodzi prawdopodobieństwo, że w przypadku zagrożenia życia nie będzie możliwe wezwanie kapłana, warto przypominać wiernym, że w takich okolicznościach Kościół udziela wiernemu, który jest odpowiednio dysponowany (tzn. jest skruszony w sercu i nie ma przywiązania do grzechu), odpustu zupełnego na zbliżającą się chwilę śmierci, pod warunkiem że za życia miał zwyczaj odmawiania jakichkolwiek modlitw. W tym przypadku Kościół uzupełnia trzy pozostałe warunki wymagane do uzyskania odpustu zupełnego.

3. Celebracje Świętego Triduum Paschalnego sprawowane w katedrze legnickiej będą transmitowane w mediach społecznego przekazu przez telewizję TVT Zgorzelec oraz przez stronę www.diecezja.legnica.pl. Księży Proboszczów zachęcam do transmitowania parafialnych liturgii w mediach społecznościowych i podania ich terminów swoim wiernym, by mogli łączyć się duchowo z duszpasterzami i wspólnotą parafialną.

4. Aby wierni, nie mając możliwości gromadzenia się w kościele, mogli głębiej przeżyć obchody tych świętych dni, na stronie diecezjalnej, w zakładce „Święte Triduum Paschalne – materiały” zostaną udostępnione odpowiednie pomoce. Proszę Duszpasterzy o zachęcanie wiernych do korzystania z tych pomocy. Polecam szczególnie rodzinne celebracje, które można przeprowadzić w domu niezależnie od korzystania z transmisji liturgii sprawowanych w kościołach.

5. Do służby liturgicznej w tych dniach należy dopuszczać jedynie te osoby, które ukończyły 18 lat. Sytuacja ta ulegnie zmianie z chwilą powrotu dzieci i młodzieży do szkół.

6. Do 15 kwietnia Legnicka Kuria Biskupia pozostaje zamknięta. W razie sytuacji nagłych należy się kontaktować bezpośrednio z Notariuszem Kurii lub Sekretarzem Biskupa Legnickiego.

7. Zachęcam, aby Kancelarie parafialne pozostawały zamknięte, z wyjątkiem spraw losowych. Należy udostępnić wiernym numer telefonu i adres mailowy, poprzez który będą mogli umówić się z duszpasterzem by załatwić sprawy nie cierpiące zwłoki.

8. W duchu kapłańskiej odpowiedzialności musimy także podjąć kwestię dotyczącą spraw finansowych. Jak wiemy, Parafie, Kuria, Seminarium, Dom Księży Emerytów i wiele innych podmiotów kościelnych w naszej diecezji utrzymuje się wyłącznie z dobrowolnych ofiar wiernych, a te z oczywistych względów nie wpływają w dotychczasowych kwotach i ten stan będzie się przez jakiś czas utrzymywał. Dlatego musimy podjąć działania, które pozwolą na właściwe funkcjonowanie naszych parafii i diecezji. W najbliższych dniach, po konsultacjach z przedstawicielami Rady Kapłańskiej, wydam dekret dotyczący finansowania parafii i zryczałtowanych opłat, które parafie wpłacają na rzecz Legnickiej Kurii Biskupiej.

9. Szczególnie ważna jest nasza wspólnotowa modlitwa różańcowa, w której łączymy się o godz. 20.30, połączona z Apelem Jasnogórskim. Wezwaniem do modlitewnej jedności niech będzie głos dzwonów naszych kościołów o godz. 20.30 każdego dnia.

10. Polecam, aby w aktualnej sytuacji prezbiterzy jeszcze ściślej zachowywali obowiązek stałej rezydencji w parafii i dyspozycyjności wobec wiernych, a wszelkiego rodzaju wyjazdy ograniczyli do tych koniecznych.

11. Przedstawiony dokument należy umieścić w gablotach parafialnych oraz na stronie internetowej parafii. Powyższe wskazania mogą ulec modyfikacji w zależności od rozwoju sytuacji związanej z pandemią.

ZAKOŃCZENIE

Serdecznie dziękuję Wam, drodzy Bracia w kapłaństwie, za Waszą posługę w niełatwych okolicznościach epidemii i za wszelkie zaangażowanie, by zaradzać negatywnym skutkom pandemii oraz wlewać nadzieję i otuchę w serca powierzonych Wam wiernych. Proszę Boga, byście mieli światło i moc do takiego myślenia i działania, które dla Was samych będzie coraz to większym doświadczaniem obecności i działania Pana Boga. Zachęcam do wniknięcia w treści Psalmu 84.

Wszystkim zaś Wiernym doświadczanym przez pandemię i jej skutki, a jednocześnie niosącym odpowiedzialność za utrzymanie rodzin, gospodarstw, przedsiębiorstw i miejsc pracy oraz za organizację życia społecznego, życzę światła Ducha Świętego. Osoby chore, samotne i stanowiące tzw. grupę szczególnego ryzyka polecam Bogu w mojej pasterskiej modlitwie. Proszę je też o łączenie swoich cierpień i niepewności z udrękami Chrystusa dla dobra Jego Ciała, którym jest Kościół (zob. Kol 1,24) oraz o modlitwę w duchu Psalmu 34, w którym szczególnie wymowna jest prawda: „biedak zawołał, a Pan Go usłyszał …”.

Dziękuję wszystkim za dojrzałe i odpowiedzialne stosowanie się do wydawanych zarządzeń. Niech ożywia nas nadzieja, że obecna sytuacja przeżywana przez nas w duchu wiary, przyniesie dobre owoce w życiu całej wspólnoty Kościoła. Nie ustawajmy w wysiłku duchowego łączenia się ze Zbawicielem, a wszelkie niedogodności i cierpienia, których teraz doświadczamy, składajmy Panu Bogu jako duchową ofiarę w intencji zatrzymania epidemii; niech będzie to też nasz wkład w potrzebną nam wszystkim duchową odnowę naszych społeczności oraz przyczynek do objawiania się chwały Bożej (zob. Rz 8,18nn).

Na ten czas nowego doświadczenia i w jego kontekście pogłębionego przeżywania Świąt Paschalnych z serca błogosławię.

Wasz Biskup

† Zbigniew Kiernikowski

Spowiedź indywidualna jest zwyczajowym sposobem sprawowania sakramentu pojednania, podczas gdy rozgrzeszenie ogólne, bez uprzedniej spowiedzi indywidualnej, nie może być udzielone, chyba że istnieje bezpośrednie niebezpieczeństwo śmierci ponieważ nie ma wystarczająco dużo czasu na wysłuchanie spowiedzi poszczególnych penitentów (por. kan. 961, § 1 KPK), lub też występuje poważna konieczność (por. kan. 961, § 1, 2 KPK), za rozpatrzenie której odpowiedzialny jest biskup diecezjalny, biorąc pod uwagę kryteria uzgodnione z innymi członkami Konferencji Episkopatu (por. kan. 455, § 2 KPK) i przy konieczności, aby rozgrzeszenie było ważne, votum sacramenti ze strony indywidualnego penitenta, to znaczy postanowienie wyznania we właściwym czasie grzechów ciężkich, których w tym czasie nie można było wyznać (por. kan. 962, § 1 KPK) – podkreślono w opublikowanej dziś nocie Penitencjarii Apostolskiej.

Wskazano, że taka sytuacja może mieć miejsce w przypadku, gdy nie ma wystarczająco dużo czasu na wysłuchanie spowiedzi poszczególnych penitentów, lub też występuje poważna konieczność, za rozpatrzenie której odpowiedzialny jest biskup diecezjalny, „biorąc pod uwagę kryteria uzgodnione z innymi członkami Konferencji Episkopatu i przy konieczności, aby rozgrzeszenie było ważne, votum sacramenti ze strony indywidualnego penitenta, to znaczy postanowienie wyznania we właściwym czasie grzechów ciężkich, których w tym czasie nie można było wyznać”.

 „Jeśli pojawi się nagła potrzeba udzielenia rozgrzeszenia sakramentalnego kilku wiernym naraz, kapłan ma obowiązek zawiadomić o tym w miarę możliwości biskupa diecezjalnego lub, jeśli nie może, jak najszybciej go o tym poinformować (por. Ordo Paenitentiae, nr 32). W obecnej sytuacji zagrożenia pandemią do biskupa diecezjalnego należy zatem wskazanie kapłanom i penitentom, że podczas indywidualnego sprawowania sakramentu pojednania należy zwracać szczególną uwagę na to, aby spowiedź odbywała się w przewietrzonym miejscu poza konfesjonałem, z zachowaniem odpowiedniego dystansu, przy użyciu masek ochronnych, zwracając absolutną uwagę na sakrament i niezbędną dyskrecję” – podkreśla Penitencjaria Apostolska.

Wskazuje również, że do biskupa diecezjalnego należy zawsze ustalenie, „na terenie własnego okręgu kościelnego i w zależności od poziomu pandemii, przypadków poważnej konieczności, w których zgodne z prawem jest udzielenie rozgrzeszenia ogólnego: na przykład przy wejściu do oddziałów szpitalnych, gdzie hospitalizowani są zakażeni wierni zagrożeni śmiercią, stosując w miarę możliwości i przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności środki nagłaśniające, aby można było usłyszeć rozgrzeszenie”.

Penitencjaria dodaje, że należy rozważyć potrzebę i celowość utworzenia, w razie potrzeby, w porozumieniu z władzami sanitarnymi, grup „nadzwyczajnych kapelanów szpitalnych”, także na zasadzie dobrowolności i zgodnie z normami ochrony przed zarażeniem, aby zagwarantować niezbędną pomoc duchową chorym i umierającym.

„Tam, gdzie poszczególni wierzący znajdują się w bolesnej niemożności uzyskania rozgrzeszenia sakramentalnego, należy pamiętać, że żal doskonały, płynący z miłości do Boga nad wszystko umiłowanego, wyrażony w szczerej prośbie o przebaczenie (takiej, jaką penitent jest obecnie w stanie wyrazić), i któremu towarzyszy votum confessionis, czyli stanowcze postanowienie, aby jak najszybciej przystąpić do spowiedzi sakramentalnej, uzyskują przebaczenie grzechów, nawet śmiertelnych (por. KKK, nr 1452)” – czytamy w dokumencie.

BP KEP

Publikujemy pełną treść dokumentu:

NOTA PENITENCJARII APOSTOLSKIEJ
ODNOŚNIE SAKRAMENTU POJEDNANIA
W OBECNEJ SYTUACJI PANDEMII,
20.03.2020 R.

„A oto Ja jestem z Wami przez wszystkie dni”

(Mt 28, 20)

Powaga obecnych okoliczności wymaga refleksji nad pilnością i istotnym znaczeniem Sakramentu Pojednania, wraz z pewnymi niezbędnymi wyjaśnieniami, zarówno dla wiernych świeckich, jak i dla szafarzy powołanych do sprawowania tego Sakramentu.

Także czasach Covid-19 Sakrament Pojednania jest udzielany zgodnie z powszechnym prawem kanonicznym i z przepisami Ordo Paenitentiae.

Spowiedź indywidualna jest zwyczajowym sposobem sprawowania tego sakramentu (por. kan. 960 KPK), podczas gdy rozgrzeszenie ogólne, bez uprzedniej spowiedzi indywidualnej, nie może być udzielone, chyba że istnieje bezpośrednie niebezpieczeństwo śmierci, ponieważ nie ma wystarczająco dużo czasu na wysłuchanie spowiedzi poszczególnych penitentów (por. kan. 961, § 1 KPK), lub też występuje poważna konieczność (por. kan. 961, § 1, 2 KPK), za rozpatrzenie której odpowiedzialny jest biskup diecezjalny, biorąc pod uwagę kryteria uzgodnione z innymi członkami Konferencji Episkopatu (por. kan. 455, § 2 KPK) i przy konieczności, aby rozgrzeszenie było ważne, votum sacramenti ze strony indywidualnego penitenta, to znaczy postanowienie wyznania we właściwym czasie grzechów ciężkich, których w tym czasie nie można było wyznać (por. kan. 962, § 1 KPK).

Penitencjaria Apostolska uważa, że szczególnie w miejscach najbardziej dotkniętych zarazą pandemiczną i dopóki zjawisko to nie zostanie opanowane, istnieje poważna konieczność, o której mowa w kan. 961, § 2 KPK.

Wszelkie dalsze szczegóły są pozostawione na mocy prawa biskupom diecezjalnym, zawsze z uwzględnieniem najwyższego dobra zbawienia dusz (por. kan. 1752 KPK).

Jeśli pojawi się nagła potrzeba udzielenia rozgrzeszenia sakramentalnego kilku wiernym naraz, kapłan ma obowiązek zawiadomić o tym w miarę możliwości biskupa diecezjalnego lub, jeśli nie może, jak najszybciej go o tym poinformować (por. Ordo Paenitentiae, nr 32).

W obecnej sytuacji zagrożenia pandemią do biskupa diecezjalnego należy zatem wskazanie kapłanom i penitentom, że podczas indywidualnego sprawowania sakramentu pojednania należy zwracać szczególną uwagę na to, aby spowiedź odbywała się w przewietrzonym miejscu poza konfesjonałem, z zachowaniem odpowiedniego dystansu, przy użyciu masek ochronnych, zwracając absolutną uwagę na sakrament i niezbędną dyskrecję.

Ponadto, do biskupa diecezjalnego należy zawsze ustalenie, na terenie własnego okręgu kościelnego i w zależności od poziomu pandemii, przypadków poważnej konieczności, w których zgodne z prawem jest udzielenie rozgrzeszenia ogólnego: na przykład przy wejściu do oddziałów szpitalnych, gdzie hospitalizowani są zakażeni wierni zagrożeni śmiercią, stosując w miarę możliwości i przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności środki nagłaśniające, aby można było usłyszeć rozgrzeszenie.

Należy rozważyć potrzebę i celowość utworzenia, w razie potrzeby, w porozumieniu z władzami sanitarnymi, grup „nadzwyczajnych kapelanów szpitalnych”, także na zasadzie dobrowolności i zgodnie z normami ochrony przed zarażeniem, aby zagwarantować niezbędną pomoc duchową chorym i umierającym.

Tam, gdzie poszczególni wierzący znajdują się w bolesnej niemożności uzyskania rozgrzeszenia sakramentalnego, należy pamiętać, że żal doskonały, płynący z miłości do Boga nad wszystko umiłowanego, wyrażony w szczerej prośbie o przebaczenie (takiej, jaką penitent jest obecnie w stanie wyrazić), i któremu towarzyszy votum confessionis, czyli stanowcze postanowienie, aby jak najszybciej przystąpić do spowiedzi sakramentalnej, uzyskują przebaczenie grzechów, nawet śmiertelnych (por. KKK, nr 1452).

Nigdy wcześniej tak jak teraz Kościół nie doświadczył mocy komunii świętych, wznosząc do swego Pana Ukrzyżowanego i Zmartwychwstałego swoje prośby i modlitwy, zwłaszcza Ofiarę Mszy Świętej, odprawianą przez kapłanów codziennie, nawet bez ludzi.

Kościół, jako dobra matka, błaga Pana o uwolnienie ludzkości od tej plagi, wzywając wstawiennictwa Najświętszej Maryi Panny, Matki Miłosierdzia i Uzdrowienia Chorych, oraz Jej Oblubieńca, św. Józefa, pod którego opieką Kościół od zawsze kroczy po świecie.

Niech Najświętsza Maryja Panna i św. Józef wyjednają dla nas obfite łaski pojednania i zbawienia, podczas gdy my wsłuchujemy się uważnie w Słowo Pana, który dziś powtarza ludzkości: „Zatrzymajcie się, i we Mnie uznajcie Boga” (Ps 46, 11), „A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni” (Mt 28, 20).

W Rzymie, w siedzibie Penitencjarii Apostolskiej, 19 marca 2020 roku,
W Uroczystość św. Józefa, Oblubieńca NMP, Patrona Kościoła Powszechnego.

Kard. Mauro Piacenza
Penitencjarz Większy

Ks. Prał. Krzysztof Nykiel
Regens

KONGREGACJA DS. KULTU BOŻEGO I DYSCYPLINY SAKRAMENTÓW

Prot. nr 153/20

DEKRET
W czasie Covid-19

W tym rudnym czasie, jaki przeżywamy z powodu pandemii Covid-19, biorąc pod uwagę utrudnienia w odprawianiu liturgii wspólnotowej w kościele, na które wskazali biskupi dla terytoriów podlegających ich jurysdykcji, do Kongregacji dotarły zapytania dotyczące zbliżających się świąt wielkanocnych. W tym względzie proponuje się Biskupom ogólne wskazówki i pewne sugestie.

1 – O dacie Wielkanocy. Stanowiąc centrum roku liturgicznego Wielkanoc nie jest świętem jak każde inne: obchodzona przez trzy dni, z Triduum Paschalnym, poprzedzona Wielkim Postem i ukoronowana Zesłaniem Ducha Świętego, nie może być przeniesiona.

2 – Msza św. Krzyżma. Oceniając konkretny przypadek w różnych krajach, Biskup ma możliwość przełożenia jej na późniejszy termin.

3 – Wskazania odnośnie Triduum Paschalnego.

W przypadku, gdy władze cywilne i kościelne wprowadziły ograniczenia, podczas Triduum Padchalnego należy przestrzegać następujących zasad.

Biskupi udzielą wskazówek, uzgodnionych z Konferencją Episkopatu, aby w kościołach katedralnych i parafialnych, nawet bez fizycznego udziału wiernych, Biskup i proboszczowie mogli celebrować misteria liturgiczne Triduum Paschalnego, zawiadamiając wiernych o czasie ich rozpoczęcia, ażeby mogli włączyć się w modlitwę w swoich domach. W tym przypadku pomocne są relacje na żywo za pomocą komunikacji teleinformatycznej.

Konferencja Episkopatu i poszczególne diecezje powinny dostarczyć materiały do modlitwy rodzinnej i osobistej.

W Wielki Czwartek, w kościołach katedralnych i parafialnych, w miarę rzeczywistych możliwości ustalonych przez osoby odpowiedzialne, księża w parafii mogą koncelebrować Mszę św. Wieczerzy Pańskiej; wyjątkowo udziela się wszystkim księżom możliwości odprawienia Mszy św. w tym dniu, w odpowiednim miejscu, bez ludzi. Gest umycia nóg, już i tak fakultatywny, powinien być pominięty. Na zakończenie Mszy św. Wieczerzy Pańskiej powinno się pominąć procesję, a Najświętszy Sakrament powinien być przechowywany w tabernakulum. Kapłani, którzy nie mają możliwości odprawienia Mszy św., powinni zamiast niej odmówić nieszpory (por. Liturgia Horarum).

W Wielki Piątek, w kościołach katedralnych i parafialnych, w miarę rzeczywistych możliwości ustalonych przez osoby odpowiedzialne, Biskup / proboszcz celebruje Mękę Pańską. W modlitwie powszechnej Biskup diecezjalny powinien zadbać o ustanowienie szczególnej intencji za chorych, zmarłych, znajdujących się w sytuacji zagubienia (por. Missale Romanum, s. 314 nr 13).

Niedziela Wielkanocna. Wigilia Paschalna: powinna być sprawowana tylko w kościołach katedralnych i parafialnych, w miarę rzeczywistych możliwości ustalonych przez osoby odpowiedzialne. Na początku Wigilii i przy obrzędzie światła należy pominąć rozpalanie ogniska, a tylko zapalić świecę i, pomijając procesję, przejść do Orędzia Wielkanocnego (Exsúltet). Potem następuje „Liturgia Słowa”. W czasie „Liturgii chrzcielnej” należy tylko odnowić przyrzeczenia chrzcielne (por. Missale Romanum, s. 371, n. 55). Potem następuje „Liturgia Eucharystyczna”.

Ci, którzy w żaden sposób nie mogą uczestniczyć w Wigilii Paschalnej sprawowanej w kościele, niech odmówią Godzinę Czytań przewidzianą na Niedzielę Wielkanocną (por. Liturgia Horarum).

W przypadku klasztorów, seminariów, wspólnot zakonnych, niech zadecyduje Biskup diecezjalny.

Wyrazy pobożności ludowej i procesje, które wzbogacają dni Wielkiego Tygodnia i Triduum Paschalne, mogą, decyzją Biskupa diecezjalnego, zostać przeniesione na inne dogodne dni, np. 14 i 15 września.

De mandato Summi Pontificis pro hoc tantum anno 2020.

Z siedziby Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, 19 marca 2020 roku, w Uroczystość św. Józefa, Patrona Kościoła Powszechnego.

Kard. Robert Sarah
Prefekt

Abp Arthur Roche
Sekretarz

Penitencjaria Apostolska udzieliła odpustu specjalnego wiernym dotkniętym chorobą zakaźną spowodowaną koronawirusem, a także pracownikom służby zdrowia, członkom rodzin i wszystkim tym, którzy opiekują się osobami zakażonymi.

W Dekrecie Penitencjarii Apostolskiej czytamy, że odpustu specjalnego udziela się wiernym cierpiącym na koronawirusa, którzy podlegają kwarantannie na polecenie władz sanitarnych w szpitalach lub we własnych domach. Warunkiem uzyskania takiego odpustu jest brak przywiązania do grzechu oraz duchowa łączność poprzez środki masowego przekazu z celebracją Mszy Świętej, odmawianiem Różańca Świętego, pobożną praktyką Drogi Krzyżowej lub innymi formami pobożności. A także wtedy gdy wierni przynajmniej odmówią Wyznanie Wiary, Modlitwę Pańską i pobożne wezwanie do Najświętszej Maryi Panny, „ofiarując tę próbę w duchu wiary w Boga i miłości wobec swoich braci i sióstr, z wolą wypełnienia zwykłych warunków (spowiedź sakramentalna, komunia eucharystyczna i modlitwa w intencji Ojca Świętego) tak szybko, jak będzie to możliwe”.

Odpust zupełny na tych samych warunkach mogą uzyskać również pracownicy służby zdrowia, członkowie rodzin i wszyscy, którzy, narażając się na ryzyko zarażenia, opiekują się chorymi na koronawirusa.

Ponadto odpust zupełny mogą uzyskać także wierni, „którzy ofiarują nawiedzenie Najświętszego Sakramentu, lub Adorację Eucharystyczną, lub lekturę Pisma Świętego przez co najmniej pół godziny, lub odmówienie różańca świętego, lub pobożne odprawienie Drogi Krzyżowej, lub odmówienie Koronki do Miłosierdzia Bożego, w intencji przebłagania Boga Wszechmogącego o koniec epidemii, ulgę dla tych, którzy cierpią i zbawienie wieczne dla tych, których Pan powołał do siebie”.

Tym, którzy nie mogą przyjąć sakramentu namaszczenia chorych i wiatyków, zostaje udzielony „odpust zupełny w chwili śmierci, pod warunkiem, że byli należycie dysponowani i zwykle za życia modlili się”. W celu uzyskania tego odpustu Penitencjaria Apostolska zaleca używanie krzyża.

BP KEP

Publikujemy pełną treść dekretu:

Dekret Penitencjarii Apostolskiej odnośnie przyznania specjalnych odpustów dla wiernych w obecnej sytuacji pandemii, 20.03.2020 r.

PENITENCJARIA APOSTOLSKA

 DEKRET

Wiernym dotkniętym chorobą zakaźną spowodowaną Covid-19, powszechnie znaną jako koronawirus, a także pracownikom służby zdrowia, członkom rodzin i wszystkim tym, którzy w jakimkolwiek charakterze, także poprzez modlitwę, opiekują się nimi, udziela się daru specjalnych odpustów. 

„Weselcie się nadzieją! W ucisku bądźcie cierpliwi, w modlitwie – wytrwali” (Rz 12, 12). Słowa napisane przez św. Pawła do Kościoła w Rzymie rozbrzmiewają w całej historii Kościoła i ukierunkowują myśli wiernych w obliczu wszelkich cierpień, chorób i nieszczęść.

Obecna chwila, w której cała ludzkość zagrożona niewidzialną i podstępną chorobą, która od pewnego czasu stała się częścią życia każdego człowieka, naznaczona jest dzień po dniu dręczącymi obawami, nowymi niepewnościami, a przede wszystkim powszechnym cierpieniem fizycznym i moralnym.

Kościół, idąc za przykładem swego Boskiego Mistrza, zawsze troszczył się o chorych. Jak wskazał św. Jan Paweł II, sens ludzkiego cierpienia jest dwojaki: „Jest nadprzyrodzony, ponieważ zakorzenia się w Boskiej tajemnicy Odkupienia świata. Jest równocześnie głęboko ludzki, ponieważ człowiek odnajduje w nim siebie, swoje człowieczeństwo, swoją godność, swoje posłannictwo” (List apostolski Salvifici Doloris, 31).

Również papież Franciszek w tych ostatnich dniach okazał swoją ojcowską bliskość i ponowił swoje zaproszenie do nieustannej modlitwy za chorych na koronawirusa.

Aby wszyscy ci, którzy cierpią z powodu Covid-19, właśnie w tajemnicy tego cierpienia odkryli na nowo „samo odkupieńcze cierpienie Chrystusa” (tamże, 30), Penitencjaria Apostolska, ex auctoritate Summi Pontificis, ufając słowu Chrystusa Pana i uznając w duchu wiary, że obecną epidemię należy przeżywać w duchu osobistego nawrócenia, udziela daru odpustów zgodnie z następującym zarządzeniem.

Udziela się odpustu zupełnego wiernym cierpiącym na koronawirusa, którzy podlegają kwarantannie na polecenie władz sanitarnych w szpitalach lub we własnych domach, jeśli w duchu oderwanym od jakiegokolwiek grzechu, zjednoczą się duchowo poprzez środki masowego przekazu z celebracją Mszy Świętej, odmawianiem Różańca Świętego, pobożnej praktyki Drogi Krzyżowej lub innych form pobożności, a przynajmniej odmówią Wyznanie Wiary, Modlitwę Pańską i pobożne wezwanie do Najświętszej Maryi Panny, ofiarując tę próbę w duchu wiary w Boga i miłości wobec swoich braci i sióstr, z wolą wypełnienia zwykłych warunków (spowiedź sakramentalna, komunia eucharystyczna i modlitwa w intencji Ojca Świętego) tak szybko, jak będzie to możliwe.

Pracownicy służby zdrowia, członkowie rodzin i wszyscy ci, którzy za przykładem Dobrego Samarytanina, narażając się na ryzyko zarażenia, opiekują się chorymi na koronawirusa według słów Boskiego Odkupiciela: „Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich” (J 15, 13), otrzymają ten sam dar odpustu zupełnego na tych samych warunkach.

Ponadto, Penitencjaria Apostolska udziela odpustu zupełnego na tych samych warunkach z okazji obecnej epidemii światowej nawet tym wiernym, którzy ofiarują nawiedzenie Najświętszego Sakramentu, lub Adorację Eucharystyczną, lub lekturę Pisma Świętego przez co najmniej pół godziny, lub odmówienie różańca świętego, lub pobożne odprawienie Drogi Krzyżowej, lub odmówienie Koronki do Miłosierdzia Bożego, w intencji przebłagania Boga Wszechmogącego o koniec epidemii, ulgę dla tych, którzy cierpią i zbawienie wieczne dla tych, których Pan powołał do siebie.

Kościół modli się za tych, którzy nie mogą przyjąć sakramentu namaszczenia chorych i wiatyków, powierzając Bożemu miłosierdziu wszystkich i każdego z osobna na mocy komunii świętych i udziela wiernym odpustu zupełnego w chwili śmierci, pod warunkiem, że byli należycie dysponowani i zwykle za życia modlili się (w tym przypadku Kościół zastępuje trzy zwyczajowe warunki). W celu uzyskania tego odpustu zaleca się używanie krucyfiksu lub krzyża (por. Enchiridion indulgentiarum, nr 12).

Niech Najświętsza Maryja Panna, Matka Boga i Kościoła, Uzdrowienie Chorych i Wspomożycielka Wiernych, nasza Orędowniczka, pomoże cierpiącej ludzkości, oddalając od nas zło tej pandemii i wyjednując nam wszelkie dobro niezbędne dla naszego zbawienia i uświęcenia.

Niniejszy dekret jest ważny niezależnie od wszelkich przepisów stanowiących inaczej.

W Rzymie, w siedzibie Penitencjarii Apostolskiej, 19 marca 2020 roku.

Kard. Mauro Piacenza

Penitencjarz Większy

Ks. Prał. Krzysztof Nykiel Regens